زیارت؛ نوعی انسجام اجتماعی است برای یک امر متعالی
تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۸۰۱۸۷
ایسنا/خراسان رضوی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: زیارت نوعی همبستگی و یا انسجام اجتماعی است برای یک امر متعالی و ما چه آگاه باشیم، چه نباشیم و چه آنکه به زیارت معتقد باشیم و یا نباشیم چنین انسجامی در زیارت ایجاد می‌شود.
سیدعلیرضا واسعی، امروز ۱۶ اسفند ماه، در اولین نشست از سلسله نشست‌های سمپوزیوم ارتباطات زیارت با موضوع «زیارت و ارتباطات میان فرهنگی» که در محل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، اظهار کرد: موضوع زیارت و ارتباطات میان فرهنگی یکی از دغدغه‌های افرادی است که در حوزه زیارت، تحقیق و پژوهش می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی بیان کرد: من معتقدم که به لحاظ تمدنی، میان فرهنگ و تمدن نوعی اشتراک وجود دارد، تا جایی که برخی از افراد تمدن را مانند فرهنگ و فرهنگ را مانند تمدن می‌دانند و اساسا بین این دو تفاوتی قائل نمی‌شوند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به تعریف زیارت گفت: زیارت در یک تعریف ساده، حضور در اماکن خاص به منظور بهره‌وری معنوی است. بنابراین اگر کسی برای تجارت به اماکن مقدس سفر کند، این سفر او به عنوان زیارت قلمداد نمی‌شود؛ هرچند در معنای کلی همه این‌ها به عنوان زائر تلقی می‌شوند، اما در واقع زیارت و زائر یک مفهوم معنویت گرایانه و تعریف شده در میان ما و ادیان دیگر دارد.
همه ما منتظر رسیدن به تمدن آرمانی هستیم
واسعی عنوان کرد: وقتی سخن از زیست تمدنی به میان می‌آوریم باید توجه داشته باشیم که تمدن ۲ سطح دارد، یکی این است که تمام جوامع دارای تمدن هستند و دیگری سطح عیار مطلوب است که در اینجا تمرکزمان بیشتر بر روی تمدن به مثابه عیار است.
ذهنیت ما از تمدن اسلامی، تمدن عیار اسلامی است
وی گفت: هنگامی‌که از تمدن سخن به میان می‌آوریم بیشتر از تمدن عیار وام می‌گیریم، چه بسا که این وام گیری درست نباشد، از این‌رو می‌بینیم که ذهنیت ما از تمدن اسلامی، تمدن عیار اسلامی است نه تمدن موجود اسلامی که بین این دو فاصله زیادی وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: تمدن عیار، تمدن آرمانی، مطلوب و خوبی است که همه ما انتظار رسیدن به آن را می‌کشیم و برای آن ویژگی‌هایی را تعریف می‌کنیم.
واسعی اضافه کرد: نکته دیگری که وجود دارد این است که تمدن از ۲ جایگاه برخوردار است که یک جایگاه آن متنی، بنیادی و ذاتی و جایگاه دیگر آن نیز نمودها، مظاهر و بنیادهاست که این دو باید از یکدگیر تفکیک شوند.
وی ادامه داد: در واقع وقتی از تمدن سخن به میان می‌آوریم به نوعی از نمونه‌ها و مظاهر آن صحبت می‌کنیم و می‌گوییم که تمدن مجموعه دستاوردهای بشری است که معطوف به دستاوردهای مادی مانند صنعت، تکنولوژی و دستاوردهای معنوی مانند علم، هنر، معماری و... می‌شود.
واسعی عنوان کرد: البته این موارد در جای خود درست است، اما واقعیت این است که بنیاد تمدن چیز دیگری است که برخی از تمدن شناسان به آن، تمدن ذاتی، متنی و اصلی می‌گویند.
تمدن تلاشی است برای همزیستی حداکثری آدمیان به مثابه یک خانواده
وی تصریح کرد: منظور من از تمدن در اینجا تمدن مطلوب با این تعریف ذاتی، جوهری و متنی است که تعاریف مختلفی نیز برای این موضوع آورده شده است. به عقیده من یکی از تعاریف مطلوب که آن را با فرهنگ یکی می‌دانم این است که تمدن تلاشی است برای همزیستی حداکثری آدمیان به مثابه خانواده و به تعبیری نیز ساز و کاری است که افراد از آن استفاده می‌کنند تا امکان زیستن با دیگران در یک جامعه برای حداکثر آدمیان و نه برای گروه خاصی از افراد فراهم شود که تمدن با چنین رویکردی، تمدن مطلوب است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: از این‌رو با توجه به این توضیحات این سوال پیش می‌آید که زیارت در تمام ادیان از جمله شیعیان آیا می‌تواند چنین کارکردی داشته باشد؟ و آیا چنین کارکردی دارد یا خیر؟
واسعی افزود: به نظر من زیارت نوعی همبستگی و یا انسجام اجتماعی است برای یک امر متعالی و ما چه آگاه باشیم، چه نباشیم و چه آنکه به زیارت معتقد باشیم و یا نباشیم چنین انسجامی در زیارت ایجاد می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین یهودیان، مسیحیان، بوداییان و یا ادیان غیر آسمانی زمانی که وارد فضایی مانند حرم مطهر رضوی می‌شوند در ناخودآگاه خود نوعی همدلی، همبستگی و انسجام را حس می‌کنند و این نکته بسیار مهمی به لحاظ تمدنی است که به نوعی حرکتی در مسیر همدلانه بسیاری از آدمیان تلقی می‌شود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: تعریف دیگری که می‌توان برای زیارت عنوان کرد، پیوند روحی و معنوی آدمیان با یکدیگر در فضایی برابر است که به نوعی سرنوشت مشترکی برای افراد رقم می‌زند. همانگونه که می‌دانید اماکن زیارتی نوعی برابری زیستی را اعلام می‌کنند و افراد وقتی وارد این فضاها می‌شوند، می‌توانند شاهد این برابری باشند. نمونه بارز چنین موضوعی حج است که تمام افراد با لباسی خاص و یکدست و به صورت برابر در این مراسم حاضر می‌شوند.
تمدن چیزی جز برابری افراد با یکدیگر نیست
واسعی با بیان اینکه تمدن نیز چیزی جز برابری آدمیان در جامعه انسانی نیست، اضافه کرد: در این میان نکته‌ای که وجود دارد این است که ما هیچ موضوعی را نمی‌توانیم در جامعه شناسایی کنیم که به اندازه زیارت بتواند چنین کارکردی داشته باشد، اما واقعیت این است که آیا زیارتگاه‌های ما از چنین کارکردهایی برخوردار هستند یا خیر؟
وی عنوان کرد: دو ویژگی در جامعه مذهبی ما وجود دارد که این دو ویژگی تا حدی مانع چنین کارکرد تمدنی می‌شود. به نظر من مشکل عمده‌ای که در زیارت شیعی وجود دارد و عدم توجه به این دو مشکل ما را با مشکلات متعددی مواجه کرده است، خود اقلیت‌پنداری و حق به خود انگاری است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: خود اقلیت‌پنداری یک مشکل معرفتی است که گویا ما اقلیتی هستیم در میان اکثریتی که به هر نحوی برای حفظ هویت و موجودیت خودمان باید تلاش کنیم و همه جهانیان در حال ستیز و تعارض با ما هستند و اگر ذره‌ای انعطاف از خود نشان دهیم قربانی نگاه‌های گرگین دیگران خواهیم شد.
واسعی ادامه داد: این در صورتی است که شاید واقعیت این نباشد و بتوان واقعیت را به گونه دیگری به تصویر کشید، در حقیقت این خود اقلیت پنداری مرز بندی‌هایی برای ما ایجاد می‌کند که ما در تعامل با دیگران نمی‌توانیم به راحتی عمل کنیم.
وی خاطرنشان کرد: عظمت و زیبایی‌های حرم مطهر رضوی می‌تواند بسیاری از افراد را به خود جذب کند، اما این در حالی است که بسیاری از افراد غیر مسلمان نمی‌توانند وارد چنین فضایی شوند و نمی‌توانند از نزدیک با یکی از فرهنگ‌های مهم شیعی ارتباط برقرار کنند که این موضوع به مبنای ذهنی ما که همان اقلیت پنداری است، باز می‌گردد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: اما نکته دیگری که از دل همین موضوع بر می‌آید، خود به حق انگاری است که این موضوع موجب شده ما اساسا گفت‌وگو با دیگران را در هیچ سطحی نپذیریم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: مذهب تشیع شيعه تمدن اسلامی فرهنگ و تمدن تمدن زيارت زائر اقلیت های دینی همبستگی اجتماعی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها مسمومیت سریالی استانی علمی و آموزشی زنجان استانی سیاسی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها تمدن عیار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۸۰۱۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تمدن ایرانی-اسلامی از عرصه جهانی حذف‌شدنی نیست
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) گفت: هیچ‌گاه نمی‌توان تمدن ایرانی-اسلامی را از عرصه جهانی حذف کرد؛ چنانچه امروز رشادت و توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در تاریخ چندصد ساله اخیر بی‌نظیر بوده است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از قزوین، سیدعلی قاسم‌زاده عصر امروز _چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت_ در مراسم گرامیداشت روز ملی خلیج فارس اظهار کرد: آغاز تمدن بشری مرهون ایرانی‌ها است و هر تمدن بزرگی نشانه‌های معرفتی و هویتی دارد که این نشانه‌ها در طول تاریخ تثبیت شدند و نمی‌شود با هجوم به ارزش‌های تثبیت‌شده هویت ملت و اعتبار تاریخی و تمدنی‌اش را از آن گرفت.
وی افزود: آنچه که امروز در جهان معاصر شاهدش هستیم، تلاشی بسیار مذبوحانه و ناموفق برای گرفتن بخشی از هویت ملتی است که سرنوشت تاریخ را تغییر داده و در آینده آخرالزمان هم به برکت اسلام سرنوشت دنیا را تغییر خواهد داد و این وعده بزرگ الهی است.
نماینده عالی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در استان قزوین با بیان اینکه با اطمینان خاطر از همه کسانی که در فضای دانشگاهی در حوزه هویت‌بخشی فرهنگی فعالیت می‌کنند، حمایت می‌کنیم، گفت: معتقدیم که هیچ‌گاه نمی‌توان تمدن ایرانی-اسلامی را از عرصه جهانی حذف کرد؛ چنانکه امروز رشادت و توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در تاریخ چندصد ساله اخیر بی‌نظیر بوده است.
قاسم‌زاده ادامه داد: بنابراین شاهد اقتدار بزرگ جهانی و آغاز ظهور تمدنی جدید در عصری هستیم که با ظهور انقلاب اسلامی شتاب گرفته و امروز شاهد تحولات بسیار ارزشمند و در عین حال شتابان در عرصه تحولات جهانی هستیم.
وی تصریح کرد: همین عملیات وعده صادق که با همکاری نیروهای نظامی و نهادهای علمی یعنی دو بازوی اقتدارآفرین نظام جمهوری اسلامی رقم خورد، صفحه تاریخ را عوض کرد و از این پس ما شاهد اتفاقات دیگری در معادلات جهانی خواهیم بود و این به برکت پاسداشت افتخارات و هویت‌هایی است که به آن می‌نازیم و پایبندیم.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) جنگ شناختی بزرگترین نبرد از مجموعه عظیم جنگ ترکیبی است، گفت: در این جنگ دشمنان دنبال این هستند که نسل جوان را از هویت‌های خودشان خالی کنند، باید بتوانیم از داشته‌ها و میراث کهن دفاع کنیم؛ به ویژه در مباحثی که برای ما جنبه حیثیتی پیدا کردند.
قاسم‌زاده افزود: نام خلیج فارس همواره در تاریخ بوده و چندصد هزار سال سابقه دارد و قطعاً تا زمانی که جهان باقی است، نام این خلیج فارس خواهد ماند و اگر کشورهای کوچک و تازه به استقلال رسیده منطقه بخواهند تلاش کنند تا نام این خلیج را تغییر بدهند، بی‌شک موفق نخواهند شد، چون پشتوانه تمدنی ندارند.
وی ادامه داد: وظیفه دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه‌هایی که در تراز انقلاب اسلامی قدم برمی‌دارند، این است که بتوانند بازخوانی از داشته‌های گذشته و میراث‌هایمان داشته باشند تا بتوانیم در افق‌های پیش رو با اتکا به توانایی‌های قشر جوان و اثرگذار آینده خوبی را برای کشور رقم بزنیم؛ اطمینان داریم ذهن سیال و پویای جوانان هر گره و مشکلی در مسیر پیشرفت ایرانیان را بر خواهد داشت.
نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در استان با یادآوری اینکه آینده از آن ایرانی‌هاست، گفت: امیدواریم با همگرایی و هم‌افزایی توانایی‌هایی که در کشور وجود دارد و همچنین همراهی دانشجویان و نهادهای دانشگاهی و در نهایت همکاری‌های گسترده بین محیط‌های علمی-فناوری و نظامی روز به روز شاهد اقتدار بیشتر کشور باشیم تا همواره بتوانیم نقش حیاتی خود را ایفا کنیم و باعث نجات بشریت از هرگونه بی‌عدالتی در عرصه جهانی باشیم.
قاسم‌زاده اضافه کرد: دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی بر اساس مأموریت‌های ویژه خود در حوزه‌های ملی و فراملی رسالت خودش را در انتقال میراث کهن به نسل‌های امروزی و همچنین مهمانان خارجی این شهر و کشور انجام می‌دهد تا این مهمانان را به سفیران فرهنگی و تمدنی ما در کشورهای خودشان تبدیل کنند.
وی ادامه داد: به این ترتیب نام ایران اسلامی با همه عناصر هویتی خودش نقش اثرگذار در حکمرانی جدید و نظم تمدنی نوین دنیا ایفا خواهد کرد.
کد خبر 749832
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان